Η φάρμα των ζώων

Φωτεινά θα λάμπουν της Αγγλίας τα λιβάδια

Και τα νερά θα κυλούν σαν διαμάντια καθάρια 

Γλυκιά η αύρα που θα μας δροσίζει 

Τη μέρα που η λευτεριά θα μας αγγίζει.

Αυτή την άγια μέρα θα 'χουμε στα χείλη

Κι ας έρθει ο θάνατος πριν ν' ανατείλει.

Γελάδες, Άλογα, Χήνες και Ορνίθια,

τη λευτεριά την κατακτούν ατρόμητα στα στήθια.

Ζώα της Αγγλίας, ζώα της Ιρλανδίας,

Ζώα όλης της γης, και όλης της πανίδας,

Την προσοχή σας δώστε στο νέο το χαρμόσυνο.

Το μέλλον το λαμπρό, έρχεται ευφρόσυνο.

Αυτό το τραγούδι οδήγησε τα ζώα στην πιο μεγάλη έξαψη. Πριν καλά-καλά τελειώσει ο Στρατηγός, είχαν αρχίσει να το τραγουδούν κι αυτά. Ακόμη και τα πιο χαζά ζώα είχαν πιάσει το ρυθμό και λίγες λέξεις, ενώ τα πιο έξυπνα, όπως τα σκυλιά και τα γουρούνια, έμαθαν όλο το τραγούδι απ' έξω μέσα σε λίγα λεπτά. Και μετά, ύστερα από μερικές δοκιμές, όλη η φάρμα άρχισε να τραγουδάει τα "Ζώα της Αγγλίας" με ένα καταπληκτικό συγχρονισμό. Οι αγελάδες μουγκάνιζαν, τα σκυλιά αλυχτούσαν, τα πρόβατα βέλαζαν, τα άλογα χλιμίντριζαν, οι πάπιες έκρωζαν. Ήταν τόσο ευτυχισμένα με το τραγούδι τους που τραγουδούσαν πέντε φορές στη σειρά κι ίσως συνέχιζαν να το τραγουδούν όλη τη νύχτα, αν δεν τους διέκοπταν.

Ένας χρόνος...

Είναι ανακούφιση να ξέρεις ότι συνεχίζεις να κάνεις κάτι που σου αρέσει και σε εκφράζει και συγχρόνως δεν το βαριέσαι και έχεις την όρεξη να το πας παραπέρα, όταν μάλιστα αυτό είναι κάτι δημιουργικό. Ένα χρόνο τώρα προσπαθώ να μεταφέρω τις εντυπώσεις μου και τα αισθήματά μου από τα βιβλία που διαβάζω σε σας που με τη σειρά σας διαβάζεται εμένα (το ελπίζω δηλαδή). Μακάρι να προλάβαινα να γράψω για όλα τα βιβλία που διαβάζω αλλά δυστυχώς αυτό είναι αδύνατον, ωστόσο όποτε έχω χρόνο κάθομαι με αφοσίωση να μιλήσω με τον δικό μου τρόπο για εκείνα τα έργα που μου κίνησαν πιο πολύ το ενδιαφέρον και να το μοιραστώ αυτό μαζί σας, διότι στα χρόνια που ζούμε με το πνευματικό επίπεδο να κατεβαίνει αντί να ανεβαίνει (κάτι που είναι απαράδεχτο καθώς πλέον οι περισσότεροι έχουμε πρόσβαση στα βιβλία) είναι ωραίο να προσπαθεί ο καθένας να παροτρύνει τους γύρω του να καταπιαστούν με ένα βιβλίο και να επωφεληθούν από αυτό.

Το διάβασμα είναι μαγεία, δεν είναι αγγαρεία όπως κακώς μας μαθαίνουν από το σχολείο, σου ανοίγει ορίζοντες που ποτέ δεν είχες φανταστεί ότι υπάρχουν, είναι μια μορφή τέχνης που με λίγη προσπάθεια και καλή θέληση είναι ανοιχτή σε όλους. Για μένα ένα καλό βιβλίο σε συνδυασμό με ένα φλιτζάνι καφέ είναι ότι καλύτερο μπορείς να έχεις όταν κάποιος αποφασίσει να καθίσει σπίτι. Βέβαια υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα και δημιουργικά πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος στο σπίτι, γι αυτό το λόγο φέτος θα αρχίσω να γράφω και για ταινίες που-κατά τη γνώμη μου πάντα-αξίζει κάποιος να τις δει. Έτσι συνεχίζω και φέτος να διαβάζω βιβλία, αλλά και να βλέπω ταινίες, με σκοπό να μοιράζομαι τις εντυπώσεις μου μαζί σας. Και επειδή ο χειμώνας έρχεται, ας είναι καλός για όλους μας και δημιουργικός!

ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

Αχ, αχ ω γενεές των θνητών,

πόσον εγώ τη ζωή σας

και το μηδέν ένα τάχω!

Γιατί ποιος άνθρωπος, ποιος,

την ευτυχία χαίρεται αλλιώς,

παρά σα μιαν ονειροφαντασία,

που αφού θα την ονειρευτή

γυρνάει και φεύγει;

Τη δικιά σου τη μοίρα,

τη δικιά σου παράδειγμα παίρνω,

ταλαίπωρε Οιδίποδα, 

και τίποτ' απ' τανθρώπινα

δε μακαρίζω.

Αυτός όσο κανείς πιο μακρυά

σαϊτεύοντας κέρδισε 

την πιο ασύγκριτη ευτυχία

και αφού ξολόθρεψε, ω Δία,

τη χρησμωδό τη γαμψωνύχη,

πύργος της χώρας μου στυλώθηκε

στο θάνατο καταντικρύ.

Γι' αυτό από τότε 

βασιλιάς μου, ω Οιδίπου

ωνομάστηκες και με μεγάλες

τιμές εδοξάστηκες,

στην τρανήν αφεντεύοντας 

μέσα τη Θήβα.

Και τώρα ποιος αθλιότερος ν' ακούς,

ποιος σαν κι αυτόν μέσα σε τέτοιες κατάρες 

και τέτοιες άγριες συμφορές

να βρέθηκε με μια στροφή της τύχης;

Ω, αλλίμονο σου, Οιδίποδα ξακουστέ,

που εσένα, το παιδί,

το ίδιο με τον πατέρα

λιμάνι φοβερό

σε χώρεσε, νύμφιος να πέσης!

Πώς το δυνάστηκαν, μα πώς

οι πατρικές σου οι αυλακίες 

τόσον καιρό, ταλαίπωρε,

αμίλητα να σε υποφέρουν;

Μα σε ήυρε τέλος, δίχως να το θες,

ο χρόνος, π' όλα βλέπει, και τον δίκασε

το γάμο τον κακόγαμο,

που ο ίδιος και γεννούσε και γεννίοταν.

Αλίμονό σου, ω του Λάιου γυιε,

άμποτ' εγώ ποτέ

να μη σε είχα γνωρίση

γιατί πικρά θρηνώ 

και από καρδιάς το κλάμα χύνω.

Όμως, να πω και το σωστό,

χάρη σε σένα μπόρεσα

να ξανασάνω εγώ

κι ύπνο στα μάτια μου να δώσω.

Τέταρτο Στάσιμο

Χόρός

Μετάφραση: Ιωάννης Γρυπάρης

Ο Αδιάφορος και άλλα κείμενα των νεανικών χρόνων

 Ένα παιδί που από τη στιγμή που της γέννησης του αρχίζει αυτόματα να αναπνέει, δεν γνωρίζει πόσο ζωτικός είναι για την ίδια τη ζωή του ο αέρας που φουσκώνει το στήθος του τόσο απαλά ώστε να μην το αντιλαμβάνεται καν. Και αν τυχόν πνιγεί στη διάρκεια ενός υψηλού πυρετού ή ενός σπασμού, τότε, προσπαθώντας απελπισμένα για την ύπαρξή του, παλεύει για την ίδια τη ζωή του, για τη χαμένη ηρεμία του, που δεν θα την ξαναβρεί παρά μονάχα με τον αέρα με τον οποίο δεν ήξερε πως ήταν αδιαχώριστη.

                                                                                                                                                                               "Ο αδιάφορος" 

Απολογία Σωκράτους

 Με αφορμή την αναπαράσταση της δίκης του Σωκράτη που είδα τον προηγούμενο μήνα από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, αποφάσισα να ξαναδιαβάσω το κείμενο του Πλάτωνα (427-348 π.Χ.) "Απολογία Σωκράτους". Η αλήθεια είναι ότι δεν ήταν εύκολο να ασχοληθώ με τη δίκη του μεγαλύτερου φιλοσόφου της ανθρωπότητας, ωστόσο ήταν τρεις οι λόγοι που πήρα αυτή την απόφαση.

 Ο πρώτος είναι το γεγονός ότι η παράσταση ήταν στα αρχαία ελληνικά και αυτό ήταν μια ευχάριστη έκπληξη, καθώς οι ηθοποιοί δεν μιλούσαν απλά αρχαία αλλά συγχρόνως παίζανε και μάλιστα πάρα πολύ καλά. Την σκηνοθεσία και την μετάφραση του κειμένου την έκανε ο Δήμος Αβδελιώδης, ενώ στο ρόλο του Σωκράτη ήταν ο Βασίλης Καραμπούλας και στο ρόλο του Μέλητου ο Γιάννης Κολόι. Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία του θεάτρου που η Απολογία του Σωκράτη έγινε στα αρχαία ελληνικά. Πάνω από τη σκηνή προφανώς υπήρχαν υπέρτιτλοι στα νέα ελληνικά αλλά και στα αγγλικά. Σίγουρα ήταν μια υπέροχη εμπειρία να ακούς στην αρχαία ελληνική γλώσσα τη δίκη του Σωκράτη. Ύστερα από την παράσταση ο Βασίλης Καραμπούλας, ο οποίος ήταν πολύ προσιτός, μας εξήγησε ότι χρειάστηκε δυόμισι χρόνια προβών και στην ουσία αποτέλεσαν περισσότερο σπουδές παρά πρόβες. Εκεί που θέλω να σταθώ είναι πως ενώ σε μια εποχή που αρχαίες γλώσσες όπως τα λατινικά και τα αρχαία ελληνικά θεωρούνται περιττά και δεν χρειάζεται να διδάσκονται στα σχολεία, γίνεται μια ολόκληρη παράσταση στα αρχαία και το αποτέλεσμα ήταν εξαιρετικό. Το περίεργο και το αστείο με μας τους Έλληνες είναι ότι περιφανευόμαστε συνεχώς πως είμαστε απόγονοι των αρχαίων και πως αυτό μας καθιστά αυτόματα σπουδαίους, που αμφιβάλλω αν οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ασχοληθεί με την ιστορία και τις διδασκαλίες των αρχαίων, ενώ αυτό που πραγματικά μας έχει κληροδοτηθεί είναι η γλώσσα την οποία απαξιώνουμε και τη θεωρούμε άχρηστη. Τι θα γινόταν όμως αν αυτή την γλώσσα μας την στερούσαν και δεν μας την δίδασκαν, τι θα μας συνέδεε με το παρελθόν πραγματικά;

 Ο δεύτερος λόγος που εν μέρη συνδέεται με τον πρώτο είναι ότι δεν ασχολούμαστε καθόλου με την αρχαία ελληνική γραμματεία, όταν αντιθέτως σε άλλες χώρες έχουν διαβάσει τα άπαντα των αρχαίων Ελλήνων. Σε αυτό βέβαια ευθύνεται το ίδιο το σχολείο που επικεντρώνεται σε μια ξερή μετάφραση και από κει και πέρα μόνο γραμματική και συντακτικό χάνοντας έτσι τη μαγεία του κειμένου και της ουσίας που θέλει να διδάξει. Χρειάζεται, λοιπόν, να ξαναγυρίσουμε το βλέμμα μας στην ουσία τους και να κατανοήσουμε τι πραγματικά έχουν να μας διδάξουν, κάτι που για αιώνες το κάνουν τόσοι άλλοι λαοί και πάνω στα αρχαία ελληνικά και λατινικά κείμενα έβαλαν τις βάσεις για την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό στην Ευρώπη. Είναι απαράδεχτο εμείς που καμαρώνουμε για όλα αυτά να μην ερχόμαστε σε ουσιαστική επαφή με το πνεύμα των αρχαίων.

 Τέλος, ήθελα να μελετήσω τους λόγους για τους οποίους καταδικάστηκε σε θάνατο ο άνθρωπος που λίγες μέρες μετά την εκτέλεσή του οι Αθηναίοι το μετάνιωσαν και τιμώρησαν τους κατηγόρους του, ο άνθρωπος που στην ουσία αυτός δημιούργησε την εικόνα που έχουμε σήμερα για τους φιλοσόφους, ο άνθρωπος που επηρέασε τη μετέπειτα φιλοσοφική σκέψη και κατέβασε τη φιλοσοφία από τον ουρανό στη γη και συγκεκριμένα στον άνθρωπο. Τους λόγους που εν τέλη καταδικάστηκε ο Σωκράτης (470-399 π.Χ.).

 Η εποχή που έζησε ο Σωκράτης ανήκει στην ακμή αλλά και στην κρίση της Αθηναϊκής Δημοκρατίας και ηγεμονίας του 5ου αιώνα π.Χ. Κατά τη διάρκεια της ζωής του συνέβησαν και άλλα δύο σημαντικά γεγονότα, ο πελοποννησιακός πόλεμος το 431 π.Χ. και η ολιγαρχία των Τριάκοντα τυράννων το 404 π.Χ. μετά το τέλος του πολέμου, Ύστερα από αυτά τα γεγονότα η Αθηναϊκή Δημοκρατία ζούσε σε ένα κλίμα εξαθλίωσης και καχυποψίας έτσι όταν προσπάθησε να ανασυγκροτηθεί και να βρει την παλιά της δόξα κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια  και βρέθηκαν πολλά θύματα στο δρόμο της, ένα από τα οποία υπήρξε και ο Σωκράτης.

 Έτσι οδηγούμαστε στο Μάρτιο του 399 π.Χ. τότε που έγινε η δίκη του Σωκράτη στο δικαστήριο της Ηλιαίας. Ο Σωκράτης τότε ήταν 70 ετών. Οι κατηγορίες που τον βάραιναν  ήταν πως διαφθείρει τους νέους και δεν πιστεύει στους θεούς της πόλης αλλά σε καινούριους θεούς (καινά δαιμόνια).

 Σχετικά με την κατηγορία ότι εισάγει καινούριες θεότητες, ο Σωκράτης πάντα συμμετείχε στις ομαδικές λατρευτικές εκδηλώσεις της πόλης προς τους πατροπαράδοτους θεούς, ωστόσο δεν έπαυε να δείχνει την αποστροφή του προς την ανθρωπομορφική θεολογία των ποιητών ιδίως του Ομήρου και του Ησιόδου. Για τον Σωκράτη πάντως η ευσέβεια ήταν προθυμία του πιστού να θέλει και να προσπαθεί να πραγματώσει το θέλημα του θεού. Πολλές φορές μάλιστα είχε ισχυριστεί ότι υπήρχε ένα δαιμόνιο που τον απέτρεπε από το να κάνει ορισμένα πράγματα ή να πει (όπως για παράδειγμα να ασχοληθεί με την πολιτική). Την ημέρα της δίκης του μάλιστα το δαιμόνιο δεν εμφανίστηκε καθόλου αφήνοντας τον να μιλήσει ελεύθερα. Έτσι καθώς πολλοί δημοκρατικοί χρησιμοποιώντας την πρόφαση για την ασέβεια προς τους θεούς, πήγαιναν τους αντιπάλους τους στα δικαστήρια, το ίδιο έκαναν και με τον Σωκράτη.

 Η δεύτερη κατηγορία ήταν ότι διαφθείρει τους νέους. Ο Σωκράτης ήταν από τους ανθρώπους που με την προσωπικότητά τους ασκούσαν έντονη επιρροή στους νέους. Ο ίδιος δεν είχε κανονικούς μαθητές και βέβαια δεν πήρε ποτέ χρήματα για να προσφέρει τις γνώσεις του. Αυτό που έκανε ήταν να περιφέρεται στην Αγορά και να αρχίζει συζητήσεις. Έτσι οι νέοι, κυρίως από πλούσιες οικογένειες, τον άκουγαν με προσήλωση και έπαυαν να ασχολούνται με τις πατρικές τους περιουσίες και τα πρακτικά ζητήματα με αποτέλεσμα οι γονείς να απελπίζονται. Άκουγαν λοιπόν το δάσκαλό τους  να τους συμβουλεύει να προσπαθούν να γνωρίσουν και να βελτιώσουν τον εαυτό τους.

 Συγχρόνως οι κατήγοροι του βασίστηκαν στο γεγονός ότι οι περισσότεροι από τους μαθητές του άνηκαν στους Τριάκοντα τυράννους και στους οπαδούς τους. Έτσι κατηγορήθηκε από τους δημοκρατικούς πως δεν ήταν πιστός στους δημοκρατικούς θεσμούς της πόλης, κάτι που δεν ίσχυε αφού ναι μεν είχε μια κριτική στάση στις αδυναμίες που φανέρωνε το πολίτευμα αλλά δεν σήμαινε ότι είχε αντιδημοκρατικά φρονήματα.

 Αυτές ήταν οι δύο κατηγορίες που οδήγησαν τον Σωκράτη στο δικαστήριο. Ο νεαρός Μέλητος φαίνεται να είναι ο βασικός κατήγορος του Σωκράτη, ο οποίος ήταν ποιητής. Μαζί με αυτόν ήταν ο Άνυτος, ο βασικός υποκινητής, πλούσιος βυρσοδέψης και αρχηγός των δημοκρατικών, και ο ρήτορας Λύκων. Ο Άνυτος είχε το μεγαλύτερο λόγο να θέλει ο Σωκράτης να καταδικαστεί καθώς τον θεωρούσε υπεύθυνο για το γιο του που δεν ήθελε να ασχοληθεί με το επάγγελμα του πατέρα του και απλά να ανήκει στον κύκλο του Σωκράτη. Όταν ο Άνυτος κατάφερε να τον αποσπάσει από τον Σωκράτη, ο γιος του περιέπεσε σε μελαγχολία και κατέληξε να είναι στις ταβέρνες και να μεθάει.

 Με αφορμή αυτούς τους λόγους βρέθηκε στο δικαστήριο ο Σωκράτης, ο οποίος αρνήθηκε να του γράψει λόγο ο Λυσίας, παρά αρκέστηκε στο να εμφανιστεί και να απολογηθεί μόνος του χωρίς να προσπαθήσει να προκαλέσει τον οίκτο των δικαστών και χρησιμοποιώντας πάντα την ειρωνεία που τον χαρακτήριζε. Αν και οι πραγματικοί λόγοι που βρέθηκε εκεί είναι πως με τα λεγόμενα του ενοχλούσε μια ολόκληρη πόλη και καθημερινά έλεγε αλήθειες και αποκάλυπτε την άγνοια των "σοφών" και "σπουδαίων" της πόλης.

 Η απολογία του χωρίζεται σε δύο μέρη. Στην πρώτη εστιάζει και εξηγεί τα ακόλουθα: τη διαβολή που τον ακολουθεί για χρόνια, κυρίως από το έργο του Αριστοφάνη "Νεφέλες" που τον σκιαγραφεί ως άθεο και κερδοσκόπο σοφιστή που συμβουλεύει τους νέους να παρατάνε τις πατρικές περιουσίες, στην κατηγορία του Μέλητου ότι δεν πιστεύει στους θεούς της πόλης παρά σε καινά δαιμόνια, στη δεύτερη κατηγορία του Μέλητου και των λοιπών ότι διαφθείρει τους νέους και τέλος στην κατηγορία πως  τον διακατέχουν αντιδημοκρατικά φρονήματα και γίνεται επικίνδυνος για το δημοκρατικό πολίτευμα. Ύστερα ακολούθησε ψηφοφορία και κρίθηκε ένοχος με 280 ψήφους υπέρ της ενοχής του και 220 κατά της ενοχής του.

 Η δεύτερη απολογία άρχισε με την έκπληξή του Σωκράτη ότι η διαφορά ήταν μόνο τριάντα ψήφοι. Συνέχισε με πιο ειρωνική διάθεση προτείνοντας στο δικαστήριο ως ποινή την ισόβια τιμητική του σίτιση στη Θόλο. Με αυτόν τον τρόπο προκάλεσε αντιδράσεις. Ο ίδιος βέβαια αντί για θανατική ποινή μπορούσε να ζητήσει την καταδίκη του σε εξορία, αλλά το αρνήθηκε, αφού δεν ήθελε να εγκαταλείψει ποτέ την Αθήνα. Να προτείνει χρηματική ποινή αδυνατούσε, καθώς ήταν σε θέση να δώσει μόνο μία μνα. Μετά τις πιέσεις των μαθητών του πρότεινε το πρόστιμο των τριάντα μνων με τους ίδιους να είναι εγγυητές. Ακολούθησε δεύτερη ψηφοφορία που τον καταδίκασε σε θάνατο με 360 ψήφους υπέρ της ενοχής του και 141 κατά. Σε αυτό βέβαια συνέβαλε από την αρχή η περήφανη και προκλητική του στάση απέναντι στους δικαστές, όμως αυτός ήταν ο Σωκράτης. Την απολογία του κλείνει με την ακόλουθη φράση " ἀλλὰ γὰρ ἤδη ὥρα ἀπιέναι, ἐμοὶ μὲν ἀποθανουμένῳ, ὑμῖν δὲ βιωσομένοις· ὁπότεροι δὲ ἡμῶν ἔρχονται ἐπὶ ἄμεινον πρᾶγμα, ἄδηλον παντὶ πλὴν ἢ τῷ θεῷ."  (Αλλά τώρα πια είναι η ώρα να φύγουμε εγώ για να πεθάνω κι εσείς για να ζήσετε. Ποιοι από μας πηγαίνουν σε καλύτερο πράγμα είναι άγνωστο σε όλους εκτός από το θεό).

 Έτσι, λοιπόν, έφτασε στο θάνατο ο άνθρωπος που είπε τη μεγαλύτερη αλήθεια  «Ἓν οἶδα ὅτι οὐδὲν οἶδα» και έμεινε ως το τέλος της ζωής του πιστός στους νόμους της πόλης του, αφού είχε την ευκαιρία να δραπετεύσει καθώς οι μαθητές του είχαν δωροδοκήσει το φύλακα, εκείνος όμως έκανε πράξη αυτά που δίδασκε και μέχρι το τέλος έμεινε να συζητάει σχετικά με την αθανασία της ψυχής. Άλλωστε δεν φοβόταν το θάνατο. Το έργο του τον συνέχισαν οι μαθητές του, κυρίως ο Πλάτωνας που διασώζει τους λόγους του δασκάλου του στα κείμενά του.

ΠΗΓΕΣ: 

"ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ" Πλάτων, Αρχαία Ελληνική Γραμματεία "Οι Έλληνες", εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ

"ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΙΚΕΣ: Η δίκη του Σωκράτη", Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=42542

Πόση γη χρειάζεται ο άνθρωπος;

 Ο Παχόμ, ο νοικοκύρης του σπιτιού, άκουσε τις φλυαρίες των γυναικών καθισμένος στη σόμπα.

 "Πράγματι, αυτή είν' η αλήθεια" σκέφτηκε. "Δουλεύοντας από τα γεννοφάσκια μας στη μητέρα γη, εμείς οι μουζίκοι δεν έχουμε καιρό να σκοτίζουμε το μυαλό μας με ανοησίες. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι η γη είναι λιγοστή! Αν είχαμε άφθονη γη, δεν θα φοβόμουν κανένα, μήτε το Σατανά τον ίδιο!"

 Οι κυράδες ήπιαν το τσάι τους, φλυάρησαν λίγο για φορέματα, τέλος καθάρισαν το τραπέζι και πήγαν για ύπνο.

 Αλλά ο Σατανάς καθόταν πίσω από τη σόμπα και τ' άκουσε όλα. Χαιρόταν που η γυναίκα του αγρότη είχε κάνει τον άντρα της να καυχηθεί με τη σκέψη ότι, αν είχε μπόλικη γη, ο Σατανάς δεν θα μπορούσε να τον εξουσιάσει.

 "Ωραία!" σκέφτηκε ο Σατανάς. Έχουμε αγώνα. Θα σου δώσω άφθονη γη. Και μ' αυτή, θα γίνεις δικός μου."

Γκόλφω

ΓΚΟΛΦΩ:

Αχ! Η αγάπη, μάνα μου, πεντάκριβη μανούλα,
χόρτο δεν είναι για να βγει με τόση ευκολία.
Είναι δεντρί βαθύριζο, π' αν θες για να το βγάλεις,
πριχού μονάχο μαραθεί, σ' οργώνει την καρδιά σου,
βγαίνει μαζί με την καρδιά. Είν' η αγάπη βάτος,
π' αν τύχει, μάνα, και πιαστείς μέσα στις αγκαθιές του 
δεν ξεμπερδεύεις εύκολα, θα φύγεις λαβωμένη.
Είν' η αγάπη θάλασσα που γλυκοκυματίζει,
κι αν τύχει τα γαλάζια της νερά σε ξεγελάσουν,
τις ομορφιές της λιμπιστείς κι απλώσεις τα πανιά σου,
δεν είναι, μάνα, βολετό πίσω για να γυρίσεις,
κι αν σε βοηθήσουν οι καιροί, με κίνδυνο μεγάλο
στην άλλη άκρη θε να βγεις, αλλιώτικα εχάθης.
Είν' η αγάπη, μάνα μου!...

ΜΑΝΦΡΕΝΤ

ΜΑΝΦΡΕΝΤ

...
Αλλά η θλίψη θα 'πρεπε να είναι ο οδηγός τον σοφών,
η λύπη είναι γνώση:
εκείνοι που ξέρουν τα περισσότερα 
πρέπει να θρηνούν βαθύτερα για τη μοιραία αλήθεια,
το δέντρο της γνώσης δεν είναι αυτό της ζωής.
Δοκίμασα τη φιλοσοφία και την επιστήμη,
και τις πηγές του μυστηρίου και τη σοφία του κόσμου,
και το μυαλό μου έχει τη δύναμη να τα κάνει όλα αυτά κτήμα του -
αλλά δεν ωφελούν
έχω κάνει καλό σε ανθρώπους,
και έχω γνωρίσει την καλοσύνη
ακόμα και ανάμεσα σε ανθρώπους -
αλλά αυτό δεν ωφέλησε,
είχα τους εχθρούς μου,
και κανείς τους δεν με έκανε να σαστίσω,
πολλοί χάθηκαν μπροστά μου
αλλά αυτό δεν ωφέλησε, 
το καλό, ή το κακό, η ζωή, οι δυνάμεις, τα πάθη,
όλα όσα βλέπω στ' άλλα όντα,
ήταν για μένα σαν τη βροχή πάνω στην άμμο,
από εκείνη την ακατανόμαστη ώρα.
Τον τρόμο δεν τον γνωρίζω, 
και νιώθω την κατάρα να μην έχω φυσικό φόβο,
ούτε αδύναμο σφυγμό, 
που να χτυπά μ' ελπίδες ή ευχές,
ή με μύχια αγάπη για κάτι πάνω στη γη.
...

Το Μονόγραμμα

Έτσι μιλώ για σένα και για μένα

Επειδή σ' αγαπώ και στην αγάπη ξέρω

Να μπαίνω σαν Πανσέληνος

Από παντού, για το μικρό το πόδι σου μες στ' αχανή 

 σεντόνια

Να μαδάω γιασεμιά - κι έχω τη δύναμη

Αποκοιμισμένη, να φυσώ να σε πηγαίνω

Μέσ' από φεγγερά περάσματα και κρυφές της θάλασσας

 στοές

Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε

Ακουστά σ' έχουν τα κύματα
Πως χαϊδεύεις, πως φιλάς
Πως λες ψιθυριστά το «τι» και το «ε»
Τριγύρω στο λαιμό στον όρμο
Πάντα εμείς το φως κι η σκιά

Πάντα εσύ τ' αστεράκι και πάντα εγώ το σκοτεινό 

 πλεούμενο

Πάντα εσύ το λιμάνι κι εγώ το φανάρι το δεξιά

Το βρεμένο μουράγιο και η λάμψη επάνω στα κουπιά

Ψηλά στο σπίτι με τις κληματίδες

Τα δετά τριαντάφυλλα, το νερό που κρυώνει

Πάντα εσύ το πέτρινο άγαλμα και πάντα εγώ η σκιά 

 που μεγαλώνει

Το γερτό παντζούρι εσύ, ο αέρας που το ανοίγει εγώ

Επειδή σ' αγαπώ και σ' αγαπώ

Πάντα εσύ το νόμισμα κι εγώ η λατρεία που το 

 εξαργυρώνει:

Τόσο η νύχτα, τόσο η βοή στον άνεμο
Τόσο η στάλα στον αέρα, τόσο η σιγαλιά

Τριγύρω η θάλασσα η δεσποτική
Καμάρα τ' ουρανού με τ' άστρα
Τόσο η ελάχιστή σου αναπνοή

Που πια δεν έχω τίποτε άλλο
Μες στους τέσσερις τοίχους, το ταβάνι, το πάτωμα
Να φωνάζω από σένα και να με χτυπά η φωνή μου
Να μυρίζω από σένα και ν' αγριεύουν οι άνθρωποι
Επειδή το αδοκίμαστο και το απ' αλλού φερμένο
Δεν τ' αντέχουν οι άνθρωποι κι είναι νωρίς, μ' ακούς
Είναι νωρίς ακόμη μες στον κόσμο αυτόν αγάπη μου

Να μιλώ για σένα και για μένα.

Μαύρα Σκυλιά

 Ήμουν έτοιμος να διαμαρτυρηθώ, αλλά μ' εμπόδισε μ' ένα κούνημα του χεριού.

 "Θα τα πω και πάλι, έτσι και αλλιώς. Έχω κουραστεί. Θα πρέπει να φύγεις σε λίγο. Και θέλω να ξαναπούμε το όνειρο. Θέλω να είμαι σίγουρη ότι το έχεις γράψει σωστά."

 Δίστασε, συγκεντρώνοντας δυνάμεις για τον τελευταίο μονόλογο του απογεύματος.

 "Το ξέρω, όλοι πιστεύουν ότι παραέδωσα σημασία στο γεγονός-μια νέα γυναίκα που τρομοκρατείται από δυο σκυλιά σ' ένα εξοχικό μονοπάτι. Περίμενε όμως να έρθει η εποχή που θα πρέπει να βγάλεις νόημα από τη ζωή σου. Είτε θ' ανακαλύψεις ότι παραείσαι γέρος και τεμπέλης για να το προσπαθείς, ή θα κάνεις ό,τι έκανα εγώ, θα ξεχωρίσεις ένα συγκεκριμένο συμβάν, θα βρεις μέσα σε κάτι συνηθισμένο και εξηγήσιμο ένα μέσον για να εκφράσεις αυτό που ειδάλλως μπορεί να έχανες- μια σύγκρουση, μια αλλαγή διάθεσης, μια νέα κατανόηση των πραγμάτων. Δεν λέω ότι αυτά τα ζώα ήταν τίποτε άλλο από αυτό που έδειχναν. Παρά τα όσα λέει ο Μπέρναρντ, δεν πιστεύω πως ήταν δαιμόνια του Σατανά, ούτε σκυλιά της κόλασης, ούτε οιωνοί του Θεού ή ό,τι άλλο λέει στον κόσμο ότι πιστεύω εγώ. Αλλά υπάρχει μια όψη της ιστορίας που προτιμάει να αποσιωπά. Την επόμενη φορά που θα τον δεις, βαλ' τον να σου διηγηθεί τι μας είπε γι' αυτά τα σκυλιά ο δήμαρχος του Σαιν Μωρίς. Θα τα θυμάται. Ήταν ένα μακρύ απόγευμα στη βεράντα του Οτέλ ντε Τιγιέλ. Δεν τα έχω μυθοποιήσει αυτά τα ζώα. Τα χρησιμοποίησα. Με απελευθέρωσαν. Ανακάλυψα κάτι."

Νυχτερίδες

"...δεν μου αρέσει τίποτα,δεν μπορούσα να φύγω, δεν είναι μόνο τα λεφτά, είναι που δεν έχω δύναμη, δεν έχω καμία δύναμη, δεν έχω δύναμη.
...
 Ο πιο άρρωστος δεν είναι ο άρρωστος. Πιο άρρωστος είναι αυτός που μένει με τον άρρωστο. Είναι διπλά άρρωστος. 
 Υπάρχουν και αυτοί που δεν έχουν δύναμη. Υπάρχουμε και εμείς. Κυκλοφορούμε κι εμείς στο δρόμο κάπου θα έχουμε σκουντήξει ο ένας τον άλλο κατά λάθος, πετάμε κι εμείς τα σκουπίδια μας στους πράσινους κάδους, πηγαίνουμε κι εμείς σινεμά, σίγουρα θα έχουμε σταθεί δίπλα δίπλα περιμένοντας να πρασινίσει το φανάρι και σε μπαράκια πηγαίνουμε, απλώς είμαστε αδύναμοι, υπάρχουμε αλλά δεν έχουμε δύναμη. Στο δρόμο περπατάμε κανονικά όπως κάνουν όλοι οι άνθρωποι, περπατάμε κανονικά κανονικά στα δύο μας πόδια, απλώς στο σπίτι μας πέφτουμε συνήθως στα τέσσερα και μαζεύουμε γυαλάκια ή χαζεύουμε μέσα σε τρύπες από λεκάνες, υπάρχουμε όμως. Δεν είμαστε ζόμπι."
                                                                                                                  
                                                                                                              ("Τρύπα" Νυχτερίδες)

Καλή χρονιά!

 Αν και αυτή η περίοδος γιορτών δεν είναι το καλύτερο μου πάντα από μικρή μου άρεσε να βρίσκω αφορμές για να ευχηθώ κάτι σε κάποιον και γενικότερα να λέω "Χρόνια πολλά". Οπότε εύχομαι να είναι ένας ωραίος και δημιουργικός χρόνος, το κυριότερο που θέλω να ευχηθώ είναι υγεία, γιατί για τα υπόλοιπα μεγάλο μέρος ευθύνης έχουμε εμείς, αν θα περάσουμε καλά και αν πραγματικά κάνουμε πράγματα για εμάς τους ίδιους και για τους ανθρώπους που είναι γύρω μας και όχι μόνο. Υγεία, λοιπόν, αυτό χρειάζεται και καθαρή σκέψη.
 Τώρα για τους βιβλιοφάγους θα ευχηθώ να είναι ακόμη μία χρονιά που θα έχουν συντροφιά όμορφα βιβλία που θα ταξιδεύουν το μυαλό και πάντα να κρατάνε έστω ένα μικρό κομματάκι από τις ιστορίες που διαβάζουν και να γίνονται καλύτεροι άνθρωποι, αυτό βέβαια ισχύει για όλους μας δεν είναι απαραίτητο να είσαι βιβλιοφάγος. Ακόμα και τα βιβλία που δεν μας άρεσαν να σκεφτούμε γιατί και να μάθουμε ακόμα και από αυτά.
 Μακάρι το 2016 να είναι γεμάτο με βιβλία, καφέδες και με όμορφες παρέες!